Leerlingen met dyslexie? Zo organiseer je het CSE!

Wat kunnen onderwijsprofessionals doen voor een goede examenvoorbereiding

Leerkrachten stomen ook dit schooljaar weer hun examenkandidaten klaar voor het centraal examen (CSE). Voor leerlingen met een dyslexieverklaring is er de nodige en nuttige ondersteuning en dat kan al vroeg in het schooljaar worden geregeld. Maar het kan voorkomen dat een leerling pas later in het schooljaar een dyslexieverklaring krijgt: in dat geval is het mogelijk om die leerling alsnog aan te melden.

Tijdverlenging en auditieve ondersteuning

Voor alle leerlingen met dyslexie wordt door school de extra tijd (30 minuten per examen) aangevraagd in het Internetdossier. Die extra tijd wordt gezien als een standaard voorziening. De school hoeft hiervoor geen toestemming aan te vragen; een melding is voldoende. Ook auditieve ondersteuning, meestal met DAISY-software (AMIS) of dyslexiesoftware, wordt gezien als een standaard voorziening. Voor leerlingen die daarvan gebruik willen maken, moet ook aangetoond kunnen worden dat deze aanpassing aansluit bij de begeleidingsadviezen. Dit advies moet te vinden zijn in de dyslexieverklaring.

Wat moet je allemaal regelen?

Alleen de inzet van de hulpmiddelen is echter onvoldoende. Om leerlingen met dyslexie optimaal het eindexamen te laten doen zijn er andere aspecten om in het vizier te hebben:

1. Betrekken collega’s.

In het geval van auditieve ondersteuning is het goed om op tijd na te denken over de organisatie: wat moet er allemaal gebeuren en wie op school worden daarbij betrokken?

2. Betrekken ICT-afdeling.

Het is belangrijk dat je de ICT-afdeling op tijd bij de organisatie van de eindexamens betrekt. De ICT’ers van de school moeten er onder andere voor zorgen dat de laptops voldoen aan gestelde eisen. Zo mag bijvoorbeeld geen gebruik worden gemaakt van internet of een elektronisch woordenboek. Steunpunt Dyslexie vertelt je meer over de voorwaarden voor het gebruik van een computer.

3. Trainen leerlingen in hulpmiddel.

Natuurlijk is het allerbelangrijkste dat de leerlingen goed om kunnen gaan met hun hulpmiddel. Dat is vaak een laptop met DAISY-software AMIS of dyslexiesoftware. Ook moeten leerlingen de bestanden goed kunnen gebruiken.

4. Informeren alle betrokken.

Informeer alle betrokkenen op tijd en vergeet de surveillanten niet. Leg ook nog even uit waarom die 30 minuten extra tijd zo belangrijk zijn voor leerlingen met dyslexie (ook al maken ze er niet allemaal gebruik van). Zorg dat zij ook weten wat het effect van auditieve ondersteuning is voor examenkandidaten met dyslexie.

5. Oefenen met examenbundels.

Laat leerlingen op school en thuis oefenen met de examenbundels van Dedicon. Deze zijn te vinden in onze webwinkel Dedicon Educatief.

Checklist voor leerlingen.

Geef de leerlingen tijdens de oefenfase een kaartje waarop ze kunnen aanvinken dat ze een aantal zaken hebben gecheckt. Heb je:

je naam en examennummer genoteerd?
vooraf gekeken hoeveel vragen er zijn en alle bladzijden bekeken?
open vragen in volledige zinnen beantwoord in de juiste taal?
het gevraagde aantal voorbeelden genoemd bij de open vragen?
hoofdletters, interpunctie, en spelling gecontroleerd bij de open vragen?
gecontroleerd of het duidelijk is wel antwoord je wilt geven bij meerkeuze vragen? Doorhalingen goed aangegeven?
alle vragen beantwoord?

De leerlingen wennen er op deze manier aan om hun examen goed te controleren. Het is erg jammer dat leerlingen punten verliezen doordat vragen (en soms hele bladzijden) vergeten zijn. Download de checklist als Word-bestand (15kB) om uit te delen aan je leerlingen.

Luistertip!

Heb je leerlingen met dyslexie die gebruik maken van auditieve ondersteuning tijdens het eindexamen? Dyslexiespecialist Mieke Urff geeft je dan een goede tip!

Let op:

Met ingang van het examenjaar 2025 vervalt de optie voor DAISY ondersteuning voor dyslectische kandidaten en kan er alleen nog gebruik worden gemaakt van spraaksynthese als auditieve ondersteuning.