Didactische aanpassingen bij rekenen: getallenlijnen

Uitleg en voorbeelden

Al vanaf groep 3 leren kinderen begrip te ontwikkelen voor de plaats van getallen en beginnen ze met het ordenen van getallen naar grootte. Getallenlijnen zijn hierbij – maar ook bij plus- en minsommen – een belangrijk hulpmiddel. Opdrachten met getallenlijnen kunnen op verschillende manieren didactisch worden aangepast. We geven wat voorbeelden.

Voorbeeldopgave 1

Getallen vastmaken aan de getallenlijn.

een lijn met getallen en blokjes met getallen eronder

Didactische aanpassing

Opdracht 7.
Je krijgt 10 keer een getal.
Tussen welke 2 tientallen ligt het getal?
Vul in. De eerste is voorgedaan.
[0] 9 [10]
[ ] 18 [ ]
[ ] 27 [ ]
[ ] 36 [ ]
etc.

Voorbeeldopgave 2

Getallen vastmaken op een willekeurige plek.

een balk met links het getal 0 en rechts het getal 100; eronder blokjes met getallen

Didactische aanpassing

Opdracht 2.

Je krijgt 8 getallen.
Zet ze van klein naar groot.
Begin met 0 en eindig met 100.
0 25 75 90 50 10 60 100
[ ]

De leerling oefent hier met de volgorde van de getallen, maar het verhoudingsaspect gaat verloren, namelijk dat er tussen 10 en 25 minder streepjes zitten dan tussen 25 en 50. Daarom is het aan te raden om bij dit soort opdrachten gebruik te maken van een reliëftekening of de rekenkoffer vol materialen.

Voorbeeldopgave 3

Herhaald optellen met getallenlijn.

twee afbeeldingen met getallenlijnen en aantallen broodjes erboven

[Bron afbeeldingen: Reken zeker, Leerwerkboek 4c, Noordhoff Uitgevers 2010 & Ajodakt Werkboek Rekenen Groep 4-5, Hoofdrekenen tafels t/m 10, ThiemeMeulenhoff 2010]

Didactische aanpassing

Er gaan 2 broodjes in een zakje.
Je krijgt het aantal zakjes.
Hoeveel broodjes zijn het samen?
Reken uit.

Eerst met sprongen op de getallenlijn, dan met een gewone som.

a. Je hebt 3 zakjes.
getallenlijn: 0 + 2 = 2 + 2 = 4 + 2 = 6
som: 2 + 2 + 2 = [ ] broodjes

b. Je hebt 5 zakjes.
getallenlijn: 0 + 2 = [ ] + 2 = [ ] + 2 = [ ] + 2 = [ ] + 2 = [ ]
som: [ ] + [ ] + [ ] + [ ] + [ ] = [ ]

Voor deze opdracht is het nodig dat het kind al kennis heeft van het concept ‘getallenlijn’. Als de leerling in een eerder stadium voldoende heeft geoefend met een voelbare getallenlijn, dan begrijpt het als het goed is wat er bedoeld wordt met het maken van sprongen.

Voorbeeldopgave 4

De leerling wordt in de opdracht gevraagd de lege vakjes in te vullen op de getallenlijn.

Afbeelding getallenlijn uit reken/wiskundeboek

Didactische aanpassing

Opdracht 1.
Pak de tekening bij blz. 2, som 1. [Tekening staat hieronder afgebeeld]
Het is een getallenlijn.
Vul de getallen bij de 7 pijlen (A-G) in.
A = [ ]
B = [ ]
C = [ ]
Etc.

Hieronder staat de getallenlijn als voelbare tekening weergegeven:

Afbeelding van een voelbare getallenlijn