Zelf toegankelijk maken: beeldmateriaal

Handige tips en voorbeelden

Een foto zegt meer dan duizend woorden. Hoeveel meer zegt een video dan wel niet? Met wat aanvullende maatregelen, zoals een alttekst of audiodescriptie, kunnen blinde en slechtziende leerlingen ook informatie én plezier uit beeldmateriaal halen.

Waarom?

Illustraties in een educatieve tekst zijn meer dan een leuke versiering. Ze ondersteunen, verduidelijken en versterken de tekst. Ook zorgen ze ervoor dat leerlingen de informatie beter kunnen onthouden. Voor al je leerlingen is het belangrijk dat een afbeelding aansluit op de tekst en op een logische plek te vinden is. Met name voor leerlingen met dyslexie is het belangrijk dat een pagina met afbeeldingen ook overzichtelijk blijft. 

Voor blinde leerlingen zijn afbeeldingen per definitie ontoegankelijk. Voor hen is het belangrijk dat er een alternatief is. Dat alternatief is op websites trouwens ook belangrijk voor de zoekmachine, dat is immers ook een blinde bezoeker. 

Wat kun je doen?

Waarop moet je letten bij het gebruik van afbeeldingen in educatieve materialen?

Afbeeldingen

voorbeeld van een goede en slechte afbeelding

  • De afbeelding moet aansluiten op de tekst; de afbeelding is functioneel. 
  • De afbeelding moet verduidelijken.
  • Plaats een afbeelding op een plaats in de tekst die logisch is. 
  • Zorg voor duidelijke afbeeldingen en check of de afbeeldingen ook nog steeds duidelijk zijn wanneer ze in zwart-wit worden geprint.
  • Voorzie de afbeelding van een onderschrift. De ondertitel vormt de verbinding tussen tekst en afbeelding.  
  • Voorzie de afbeelding van een alternatieve tekst, kortweg alt-tekst. Daarin beschrijf je wat er op de afbeelding te zien is en wat je daarmee wil zeggen, zodat ook blinde leerlingen dat weten. Een schermuitleesprogramma kan namelijk geen afbeeldingen beschrijven, zoals het filmpje hieronder demonstreert.

Op de website www.anysurfer.be staat meer informatie over het toevoegen van een alt-tekst bij een afbeelding.

Video

Als je met video aan de slag gaat, moet je je leerlingen een tekstalternatief bieden. Kortgezegd omschrijf je wat op het beeld te zien is. Dit kan in tekst of een extra audio track (audiodescriptie). De gesproken tekst hoef je niet uit te schrijven. Op Goede kennis geven we video's een geschreven tekstalternatief mee. Op de website van Earcatch vind je een mooi voorbeeld van audiodescriptie. 

Andere media

Sommige onderdelen op platforms zoals een website spelen automatisch af, zoals een slidebar met foto’s of muziek. Dat werkt niet voor iedereen fijn. Daarom is het belangrijk dat het gemakkelijk kan worden stopgezet.

Wat kun je beter niet doen?

  • Afbeeldingen alleen gebruiken omdat ze leuk zijn (decoratieve afbeeldingen): een afbeelding moet aansluiten op de tekst.
  • Teksten en afbeeldingen dwars door elkaar laten lopen of een afbeelding als watermerk van een bladzijde gebruiken.
  • Afbeeldingen geroteerd op de bladzijde plaatsen.
  • Je hoeft in de alt-teksten niet de overbodige aanduiding “Afbeelding van …”, “Foto van …”, enzovoort te gebruiken. En maak je alt-tekst niet te lang. Bekijk maar eens het voorbeeld hieronder:

Jongen met koptelefoon kijkt naar laptop

Voorbeeld alt-tekst kort en duidelijk: 'Jongen met koptelefoon kijkt naar laptop.'
Voorbeeld alt-tekst lang en omslachtig: 'Foto van een jonge jongen met een wit shirt aan, ligt op een houten vloer met zijn armen over elkaar en heeft voor zich een laptop staan. Hij heeft een koptelefoon op en kijkt naar de laptop.'

Hoe controleer je of het werkt

  • Op een website is het meestal zo dat als je met je muis over een afbeelding gaat, de alt-tekst verschijnt. Werkt dat niet? Dan kun je het controleren door met je rechtermuisknop op de afbeelding te klikken en te kiezen voor ‘inspecteren’. In de broncode van de website staat de afbeelding geselecteerd met daarbij de alt-tekst.
  • Een andere optie is om je afbeeldingen uit te schakelen in je browser. In Internet Explorer kan dat bijvoorbeeld bij extra> internetopties> tabblad geavanceerd. En bij Chrome bij Instellingen> geavanceerde instellingen> instelling voor content. De browser zal dan in plaats van de afbeeldingen de alt-teksten tonen.
  • Blinden en slechtzienden gebruiken schermuitleessoftware om digitale informatie te lezen. Ga ermee aan de slag en test je eigen materiaal. 
Afbeelding
klantenservice Dedicon

We helpen je graag verder!

Heb je een vraag over aangepaste schoolboeken of het bestellen daarvan? Onze klantenservice helpt je graag verder! T: 0486 486 486